ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
Το Καταφύγιο Γ΄ ή «Χρήστος Κάκαλος»
στο βουνό των θεών

γράφει ο
Σωτήριος Δ. Μασταγκάς
Παρατίθενται τα κείμενα.

Εκδηλώσεις εις μνήμην Βασιλέως Παύλου
Για τον απροσδόκητο χαμό του αγαπημένου μας Βασιλέα Παύλου, επιτίμου Προέδρου του Συνδέσμου μας, το Κεντρικόν Συμβούλιον του ΕΟΣ, εις εκτέλεσιν σχετικής αποφάσεώς του, θα προβή εις τας κάτωθι δύο εκδηλώσεις εις μνήμην του:
1) Την πρωίαν της Κυριακής 28ης Ιουνίου 1964 θα γίνη η τελετή της ονομασίας του Καταφυγίου Γ΄Ολύμπου (οροπέδιον Προφήτου Ηλία, Υψόμετρον 2.640 μ.) εις «Καταφύγιον Βασιλεύς Παύλος».

2) Την επομένην Δευτέραν 29 Ιουνίου, εορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ώραν 5 μ.μ. θα γίνη είς τους Βασιλικούς τάφους του Τατοΐου, η κατάθεσις στεφάνου εκ μέρους πανελληνίου αντιπροσωπείας του Συνδέσμου μας. Ο στέφανος θα αποτελείται καθ' ολοκληρίαν από άνθη του Ολύμπου.
Εις την ανάβασιν του Ολύμπου θα συμμετάσχουν αντιπροσωπείαι όλων των τμημάτων του ΕΟΣ, ουχί όμως διά περισσοτέρων των 2 μελών, λόγω των δυσχερειών στεγάσεως εις τα Καταφύγια «Βασιλεύς Παύλος» και «Σπήλιος Αγαπητός». Φυσικά, όσοι διαθέτουν ατομικά αντίσκηνα μπορούν ελεύθερα να λάβουν μέρος σ΄αυτήν την εκδήλωσιν, δηλώνοντας τούτο στα γραφεία του Συνδέσμου μας. Η μετονομασία αυτή του Καταφυγίου απεφασίσθη ίνα το όνομα του αποβιώσαντος Βασιλέως, όστις τόσον συνεδέθη με την Ελληνικήν ορειβασίαν και χιονοδρομίαν, τεθείς επί κεφαλής του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου, ως επίτιμος Πρόεδρος αυτού από το 1936, φέρεται επί του υψηλοτέρου του Συνδέσμου μας Καταφυγίου.

Καταφύγιον «Βασιλεύς Παύλος»
Ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος, συμφώνως προς το εκδοθέν κατά τον θάνατον του αειμνήστου Βασιλέως Παύλου, επιτίμου Προέδρου αυτού από του 1936, ψήφισμα, απεφάσισεν την ονομασίαν του υψηλοτέρου Καταφυγίου του επί του Ολύμπου εις Καταφύγιον «Βασιλεύς Παύλος» και την κατάθεσιν στεφάνου από άνθη του Ολύμπου εις τον τάφον του κατά την εορτήν των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Αι αποφάσεις αύται έτυχαν της βασιλικής εγκρίσεως και το πρωί της Κυριακής 28 Ιουνίου θα γίνει η τελετή της ονομασίας τού εις το οροπέδιον του Προφήτη Ηλία (υψ. 2.640) καταφυγίου Γ΄εις Καταφύγιον «Βασιλεύς Παύλος», το απόγευμα δε της επομένης, Δευτέρα 29 Ιουνίου, η κατάθεσις εις τους Βασιλικούς τάφους Τατοΐου στεφάνου από αγριολούλουδα του Ολύμπου, εκ μέρους αντιπροσωπείας από ορειβάτας όλων των Τμημάτων του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου.

Αγριολούλουδα από τον Όλυμπο
Το απόγευμα της Δευτέρας, εορτής των αποστόλων Πέτρου και Παύλου, επί του τάφου του Βασιλέως Παύλου, έγινε η κατάθεσις στεφάνου υπό της διοικήσεως και αντιπροσωπείας μελών του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου, του οποίου ο αείμνηστος Βασιλεύς υπήρξεν από του 1936 και μέχρις του θανάτου του Επίτιμος Πρόεδρος. Το στεφάνι, από φυτά και άνθη του Ολύμπου, έφερε εις Δεκέλειαν αντιπροσωπεία ορειβατών εξ όλων των Τμημάτων του Ε.Ο.Σ., η οποία, κατά προηγηθείσαν ανάβασιν εις το μυθικόν ελληνικόν Βουνόν το Σάββατον 27-6-1964 και την Κυριακή, συνέλεξε τα σπάνια αγριολούλουδα του στεφάνου. Εξ άλλου, το πρωί της Κυριακής 28 Ιουνίου, έγινε ο εορτασμός της ονομασίας τού εις το Οροπέδιον των Μουσών καταφυγίου Γ΄ Ολύμπου εις καταφύγιον «Βασιλεύς Παύλος» προς τιμήν του αειμνήστου Βασιλέως, ενθέρμου φίλου της ορειβασίας και της χιονοδρομίας.
(Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ της Κατερίνης, Ιούνιος 1964)

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Όλυμπος αποτελεί το δημοφιλέστερο βουνό της Ελλάδας και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού του Ολύμπου, χιλιάδες άνθρωποι τον επισκέπτονται κάθε χρόνο. Αποτέλεσμα της μεγάλης επισκεψιμότητας είναι η ανέγερση καταφυγίων σε όλες τις πλευρές του βουνού, μερικά των οποίων υπάρχουν και ως καταφύγια ανάγκης. Η κύρια περίοδος λειτουργίας των καταφυγίων είναι μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου και παρέχονται διάφορες υπηρεσίες σε επισκέπτες και τουρίστες γενικού ενδιαφέροντος, πεζοπόρους, ορειβάτες, αναρριχητές και χιονοδρόμους (σκιέρ).
Στην άκρη του οροπεδίου των Μουσών (στη ΝΔ άκρη της Λάκκας του Προφήτη Ηλία) και σε υψόμετρο 2.648 μέτρα βρίσκεται το Καταφύγιο Γ΄ «Χρήστος Κάκαλος» του Ολύμπου, που ανήκει στην Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ), πρώην ΕΟΟΣ-ΕΟΧΟ-ΕΟΣ. Η κατασκευή του καταφυγίου ολοκληρώθηκε το έτος 1961 με έξοδα της τότε Βασιλικής οικογένειας και κυρίως με την οικονομική χορηγία του βασιλέως Παύλου. Η κατασκευή του έγινε με αρχικό σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ορεινό κατάλυμα της Βασιλικής οικογένειας, αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους ορειβάτες της εποχής, ενώ παράλληλα σε κοντινή απόσταση στο οροπέδιο λειτουργούσε και το καταφύγιο «Γιόσος Αποστολίδης» που ανήκει στο ΣΕΟ Θεσσαλονίκης. Την 6-3-1964, με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου του ΕΟΣ, ονομάστηκε καταφύγιο «Βασιλεύς Παύλος» προς τιμήν του εκλιπόντος επι¬τίμου προέδρου του ΕΟΣ.
Δυστυχώς, στις δεκαετίες του 1960 και 1970 και στους ορειβατικούς κύκλους η πολιτική πόλωση και τα πάθη ήταν εμφανέστατα και, όπως σε όλα τα λοιπά κοινωνικά ζητήματα, το μόνο που προσέφεραν ήταν να βλάψουν την ορειβατική κοινότητα. Την 13-6-1984 μετονομάστηκε σε καταφύγιο «Χρήστος Κάκαλος», προς τιμήν του Λιτοχωρίτη οδηγού του Ολύμπου, που πρώτος το 1913 ανέβηκε στον Μύτικα. Το καταφύγιο, από τότε που κατασκευάστηκε, λειτούργησε υπό την επίβλεψη και διαχείριση του Κώστα Ζολώτα, υπευθύνου του καταφυγίου «Σπήλιος Αγαπητός» και υπό τη διαχείριση του ΕΟΣ Λιτοχώρου. Άλλαξε συχνά χέρια, όμως δεν λειτουργούσε σε μόνιμη βάση, παρά μόνον τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ στερούνταν βασικών υποδομών (όπως τουαλέτες, οργανωμένη κουζίνα και δωμάτιο διαχειριστή).
Το διάστημα 2000-2001 ξεκίνησε μια νέα περίοδος για το καταφύγιο. Με χρηματοδότηση από την ΕΟΟΑ και από το Β΄ ΚΠΣ κατασκευάστηκαν τουαλέτες, δωμάτιο φύλακα και δεξαμενή νερού συνολικού όγκου 80 κυβικών μέτρων, ενώ έγιναν σημαντικές βελτιώσεις στον εξοπλισμό και στις εγκαταστάσεις του. Η ανακατασκευή της κουζίνας ολοκληρώθηκε το έτος 2005. Από το 2003 τη διαχείριση του καταφυγίου ανέλαβε ο Μιχάλης Στύλλας, με βασική επιδίωξη τη λειτουργία του ως αναρριχητικού κέντρου, τόσο για τους καλοκαιρινούς όσο και για τους χειμερινούς μήνες. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες του είναι ύπνος (κρεβάτια) για 22 άτομα και φαγητό σχεδόν όλο το 24ωρο.